Donald Trump và Joe Biden nay gần như chính thức trở thành ứng viên của hai đảng Cộng Hòa và Dân Chủ trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ tháng 11/2024. Giới chuyên gia, được Reuters trích dẫn ngày 12/03, cho rằng trong trường hợp ông Trump thắng cử, thặng dư thương mại của Việt Nam với Hoa Kỳ có thể sẽ làm gia tăng căng thẳng song phương.
Đăng ngày: 13/03/2024
Việt Nam xuất sang Mỹ một khối lượng lớn pin mặt trời và nhiều thiết bị điện tử khác. Theo dữ liệu của Hoa Kỳ, Việt Nam đã xuất siêu sang Mỹ 104 tỉ đô la trong năm 2023, chỉ sau Trung Quốc, Liên Hiệp Châu Âu và Mêhicô.
Công ty nghiên cứu BMI, thuộc tập đoàn Fitch Ratings, cho rằng « Việt Nam bị tác động lớn nhất từ chủ nghĩa bảo hộ mậu dịch của Hoa Kỳ ». Trong số những nước không có thỏa thuận tự do mậu dịch với Washington, Việt Nam nằm trong số những nước phụ thuộc nhiều nhất vào xuất khẩu hàng điện tử, cũng như « những sản phẩm dễ bị hải quan Mỹ nâng thuế trong trường hợp ông Trump trở thành tổng thống ».
Sản phẩm điện tử (máy tính, điện thoại thông minh), chiếm khoảng 36% khối lượng hàng xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ, có tổng trị giá khoảng 114 tỉ đô la năm 2023. Trong số này, gần 5 tỉ đô la (so với 3,2 tỉ năm 2022) xuất khẩu pin mặt trời, trong khi Washington giám sát chặt chẽ hai nguy cơ: Trung Quốc sử dụng nguyên liệu thô từ Tân Cương và Việt Nam làm trạm trung chuyển cho pin mặt trời Trung Quốc.
Tuy nhiên, một đại diện doanh nghiệp Việt Nam, xin ẩn danh, cho rằng Hà Nội cũng có thể hưởng lợi từ chính sách cứng rắn của Hoa Kỳ với Trung Quốc nếu ông Trump đắc cử tổng thống. Dưới thời Trump trước đây, Việt Nam là một trong những nước thu hút đầu tư và hoạt động của các doanh nghiệp nước ngoài sau khi Trump tăng thuế đối với sản phẩm Trung Quốc. Chuyên gia Florian Feyerabend, đại diện của Quỹ Konrad Adenauer của Đức tại Việt Nam, cho rằng xu hướng này có thể sẽ gia tăng dưới thời Trump, nếu ông tái đắc cử.
Ngược lại, nếu ông Joe Biden tái đắc cử, sẽ không có bất kỳ thay đổi nào trong việc ủng hộ ngành công nghiệp bán dẫn Việt Nam. Đây là một trong những trọng tâm của chính sách « hữu nghị » của ông Biden nhằm giảm bớt sự phụ thuộc vào các doanh nghiệp liên quan đến Trung Quốc.
